اختصاصی کنگان نیوز، رای دهی و مشارکت در انتخابات یکی از رایجترین وجوه مشارکت اجتماعی و سیاسی در جوامع مردم سالار است. رای دادن موثرترین و عملی ترین وسیله برای شهروندان است تا در اداره امور سیاسی کشور نظرات و راهکارهای خود را با انتخاب فرد مورد نظر اعمال کنند.
 مشارکت در انتخابات در بسیاری از جوامع تنها علت مشروعیت بخشیدن به نظام سیاسی است و در جوامع مردم سالار مشارکت فعال انتخاباتی شهروندان باعث استحکام روابط بین مردم و کارگزاران سیاسی می شود و بی اعتنایی به امر انتخابات و عدم حضور در پای صندوق های رای باعث می شود که شهروندان در مواقع بحرانی محافظ دولت  و کارگزاران سیاسی قرار نگیرند. متغیرهای فراوانی برای بررسی و مطالعه میزان و انگیزه رای دهی شهروندان در جوامع مختلف وجود دارد. میزان مشارکت بسته به جامعه انتخاباتی و اندیشه رای دهندگان متغیر است.  از اوایل قرن بیستم مطالعات فراوانی برای روشن شدن زوایای پیدا و پنهان رفتارهای انتخاباتی انجام شده است که بیشتر این مطالعات در جوامع غربی صورت گرفته و حاصل تجارب طولانی انتخاباتی در این جوامع می باشد.

طبق مطالعات صورت گرفته به طور کلی چند انگیزه برای مشارکت انتخاباتی وجود دارد انگیزه سیاسی-اجتماعی، انگیزه روانی، انگیزه عقلایی – اقتصادی از بارزترین دلایل شرکت فعال در انتخابات است. رویکردهای انتخاباتی در جوامع مختلف تابع متغیرهای گوناگون است. فی المثل در یک جامعه صرف سیاسی با فعالیت های آزاد حزبی و جناحی گرایش ها و انگیزه های سیاسی فعالتر هستند اما در جوامعی که فرد هویت و موجودیت خود را در جامعه وابسته به قبیله و فامیل و محدوده جغرافیایی می بیند این رویکرد به سمت انگیزه های روانی سوق داده می شود. اما نکته قابل ملاحظه در این بین رویکرد و انگیزه مشارکتی عقلایی – اقتصادی است که یکی از بارزترین و مهم ترین رویکردهای انتخاباتی است. در این رویکرد انگیزه اصلی رای دهنده رسیدن خود و یا جامعه به یک شرایط مطلوب اقتصادی است که می تواند جمعی و یا فردی باشد هرچند دیگر گرایشات و رویکردها نیز خالی از اغراض و اهداف اقتصادی نیست اما در این نمونه معیار انتخاب به طور اخص مربوط به منافع اقتصادی و اصلاح الگوهای اقتصادی است در جوامع در حال توسعه و در حال صنعتی شدن یکی از بیشترین گرایشات انتخاباتی و انگیزه های رای دهی انگیزه اقتصادی است.
تحولات اجتماعی در جوامع دموکراتیک پیشرفته باعث تحولات اساسی در ساختار گزینش های انتخابی شده است، به عنوان مثال انتخاب طبقاتی که مهمترین انگیزش انتخاب در سالهای پس از جنگ جهانی دوم بود امروز دچار تغییر شده و رای دهی "موضوع محور" اصلی ترین انگیزش شرکت در انتخابات و گزینش نامزد واقع شده است.شخصیت ها و چهره های مدیریت اقتصادی در جوامع در حال توسعه یکی از بارزترین شخصیتهای مورد توجه انگیزه های اقتصادی است معضلات و مشکلات اقتصادی عدیده این جوامع رای دهندگان را برآن می دارد تا کاندیدایی انتخاب کنند که نیازها و معضلات اقتصادی شهروندان را مورد توجه قرار دهد. شهروندان در این جوامع عقل گرایی و اقتصاد نگری را در استفاده و بهره وری از پتانسیل های صنعتی بومی می دانند و از این فرصت دخالت در تصمیم گیری سیاسی برای رشد و تعالی اقتصادی استفاده می کنند.

جمشید افرندید